Narsistik kişilik bozukluğu, kişinin birçok alanda kendini yeterli ve güçlü olarak tanımladığı, en fazla kendini beğendiği-sevdiği psikolojik bir bozukluktur. Bu bozukluğa sahip kişiler, sürekli olarak kendilerini beğenmiş ve kibirli davranışlar sergilerken, çevresindekilerden her zaman iltifat bekler. Ancak başkalarının duygularını önemsemezler ve empati kuramazlar. Diğer insanları manipüle edilecek nesneler gibi görürler. Hak ettiklerini düşündükleri ilgiyi görmeyen narsistik kişiler, kendilerini mutsuz ve hayal kırıklığına uğramış hissederler ve toplumdan uzaklaşmaya başlarlar.
Narsistik kişilik bozukluğunun belirtileri arasında şunlar yer alır:
Başkalarından daha üstün olduğunu düşünmek ve bu şekilde davranmak.
Empati kuramamak ve başkalarının duygularını önemsememek.
Kendini beğenmiş ve kibirli davranışlar sergilemek.
Manipülatif olmak ve çevresindekileri nesneler gibi görmek.
Narsistik kişilik bozukluğunun tedavisi için öncelikle kişinin bu rahatsızlığa sahip olduğunu kabul etmesi gerekir. Terapiler, kişinin zayıf duygularını geliştirmeyi ve gerçekçi beklentiler oluşturmayı amaçlar. Ancak narsistik kişilik bozukluğunu tedavi edecek spesifik bir ilaç yoktur.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Hakkında Makale Çalışmaları
Narsistik kişilik bozukluğunun bilimsel araştırmalarda ele alındığı birçok makale bulunmaktadır. İşte narsistik kişilik bozukluğunu bilimsel makalelerden bazı özelliklerle açıklayan bir özet:
1. Kendilik Değerinin Aşırı İlgisi ve Başkalarına Karşı Empati Eksikliği: Bir makalede, narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerin kendilerini aşırı bir şekilde övdükleri ve diğer insanlara karşı duyarsızlık gösterdikleri belirtilmiştir (Ronningstam, 2005).
2. İlişkilerde Güç ve Kontrol İhtiyacı: Narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerin ilişkilerde kontrol ve güç sağlama ihtiyacının belirgin olduğunu gösteren araştırmalar bulunmaktadır (Morf ve Rhodewalt, 2001).
3. Benlik İmajı ve Narsisizm Arasındaki İlişki: Narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerin genellikle benlik saygısının aşırı derecede yüksek olduğu ve benlik imajlarını korumak için başkalarını manipüle etmeye çalıştıkları belirtilmektedir (Campbell ve Foster, 2007).
4. Narsistik Savunma Mekanizmaları: Narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerin eleştirilere karşı aşırı hassas oldukları ve savunmacı davranışlar sergiledikleri araştırmalarla desteklenmektedir (Rhodewalt ve Morf, 1998).
5. Narsistik Kişilik Bozukluğunun Sosyal ve İşlevsel Sonuçları: Bir araştırmada, narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerin sosyal ilişkilerde ve iş yaşamında sorunlar yaşama eğiliminde oldukları bulunmuştur (Miller ve Campbell, 2008).
Bu makaleler, narsistik kişilik bozukluğunun karmaşık ve çok yönlü bir bozukluk olduğunu ve birçok farklı faktörün bu bozukluğun gelişimine katkıda bulunduğunu göstermektedir. Ancak, bu makalelerin tamamı tek başına bir tanı koymak için yeterli olmayabilir ve bir kişinin narsistik kişilik bozukluğu tanısının, uzman bir klinik değerlendirme tarafından yapılması gerekmektedir.
GİZLİ /KIRILGAN NARSİZM
"Gizli narsizm" (Kırılgan Narsizm) terimi, dışarıdan bakıldığında kişinin narsistik özellikler sergilemediği ancak iç dünyasında narsistik düşünceler, duygular ve davranışlar barındırdığı bir durumu ifade eder. Bu konuda bazı bilimsel makalelerde yapılan araştırmalar, gizli narsizmin tanımı, özellikleri ve etkileri hakkında bilgi sağlamaktadır. İşte gizli narsizme ilişkin bilimsel makalelerden bazılarına dayanarak bir açıklama:
1. "The Two Faces of Narcissism: Narcissism, Grandiosity, and Vulnerability" (Jonathan M. Cheek, Holly G. Hendin, 1998) : Bu makalede, gizli narsizm kavramı tartışılmış ve narsisizmin iki farklı yönü olan grandiyoz (aşırı özgüvenli) ve savunmacı (savunmaya yönelik) narsisizm arasındaki farklar incelenmiştir. Gizli narsizmin savunmacı narsizmle ilişkilendirildiği ve dışa vurulmamış düşmanlık gibi özellikler taşıdığı vurgulanmıştır.
2. "Unmasking the Narcissist: A Review of NPD and Its Link to Covert Psychological Manipulation" (Karyl McBride, 2013) : Bu makalede, gizli narsizmin psikolojik manipülasyonla ilişkilendirildiği ve bu tür narsistlerin sıklıkla duygusal manipülasyon teknikleri kullandığı tartışılmıştır. Bu manipülasyon biçimleri, diğer insanların duygularını sömürmeyi ve kendi ihtiyaçlarını karşılamak için kullanmayı içerebilir.
3. "Defensive and Authentic Functioning in Narcissism: Relations to Ego Functioning and Psychological Distress" (Erik N. Fisher, Jennifer D. Grapentine, Aaron L. Vermote, Aaron L. Hoggard, Joshua D. Foster, 2017) : Bu çalışmada, gizli narsizmin savunmacı narsizmle ilişkilendirildiği ve bu tür narsistlerin genellikle benlik saygısı ile ilgili zorluklar yaşadığı ve bu nedenle savunmacı stratejilere başvurduğu bulunmuştur.
Bu makaleler, (kırılgan) gizli narsizmin karmaşıklığını ve dışarıdan görünmeyen ancak iç dünyada önemli bir etkiye sahip olan özelliklerini vurgulamaktadır. Gizli narsizm, çoğu zaman diğer insanlar tarafından fark edilmeyebilir, ancak ilişkilerde ve bireyin psikolojik iyiliğinde önemli sonuçlara neden olabilir.
BÜYÜKLENMECİ VE KIRILGAN NARSİZM KARŞILAŞTIRMASI
"Büyüklenmeci" ve "Kırılgan" narsizm, narsistik kişilik özelliklerinin farklı yönlerini temsil eder. Bu iki alt tip, narsistik kişilik bozukluğunu (NKB) daha ayrıntılı bir şekilde tanımlamak için kullanılan kavramlardır. İşte bu iki alt tipin bilimsel makaleler ışığında karşılaştırılması:
1. Büyüklenmeci Narsizm:
- "Grandiosity and Vulnerability: Two Subtypes of Narcissistic Personality Disorder" (Ronningstam, 2011): Bu çalışmada, büyüklenmeci narsizmin genellikle dışa dönük, kendinden emin ve gösterişli davranışlarla karakterize edildiği belirtilmiştir. Bu alt tipteki bireyler genellikle başarıya odaklanırken, başkalarını kontrol altında tutma ve kendilerini yüceltme eğilimindedirler.
2. Kırılgan (Gizli) Narsizm:
- "The Relation Between Narcissism and Psychological Health: A Meta-Analysis" (Grijalva, Harms, Newman, Gaddis, & Fraley, 2015): Bu meta-analizde, kırılgan narsizmin genellikle içe dönük, savunmacı ve düşük özsaygıya sahip olduğu belirtilmiştir. Bu alt tipteki bireyler eleştiriye karşı aşırı hassas olabilirler ve dışarıdan gelecek olumsuz geri bildirimlere karşı savunmacı tepkiler gösterebilirler.
Karşılaştırma:
- Büyüklenmeci narsizm genellikle dışa dönük ve gösterişli davranışlarla ilişkilendirilirken, kırılgan narsizm daha içe dönük ve savunmacı özelliklerle tanımlanır.
- Büyüklenmeci narsistler genellikle başarıya odaklanırken, kırılgan narsistler daha fazla eleştiriye karşı hassas olabilirler ve özsaygılarını daha fazla sorgularlar.
- Büyüklenmeci narsizm genellikle dışsal başarılarla ilişkilendirilirken, kırılgan narsizm içsel belirsizlik ve düşük özsaygı ile bağlantılı olabilir.
Bu çalışmalar, narsistik kişilik özelliklerinin farklı alt tiplerini ve bu tiplerin farklı davranış kalıplarını tanımlamak için kullanılan bilimsel araştırmaları yansıtmaktadır. Ancak, her iki alt tipin de karmaşık ve çeşitli özelliklere sahip olduğu unutulmamalıdır ve bireyler arasında belirgin farklılıklar olabilir.
Narsizmin Sağlıklı Yönü
Sağlıklı narsizm kavramı, narsistik kişilik özelliklerini taşıyan bireylerin sağlıklı ve işlevsel bir şekilde bu özellikleri yönetebildikleri durumu ifade eder. Bu konuda yapılan araştırmalar, narsizmin bazı özelliklerinin olumlu sonuçlara katkı sağlayabileceğini ve kişinin psikolojik iyilik haline fayda sağlayabileceğini öne sürmektedir. İşte sağlıklı narsizme ilişkin bilimsel makalelerden bazıları:
1. "Healthy narcissism and the mechanism of denial" (Stein, Howard, 1993) : Bu makalede, sağlıklı narsizmin inkâr mekanizması ile ilişkilendirildiği tartışılmaktadır. Yazar, sağlıklı narsizmin bireyin olumlu bir benlik algısına sahip olmasına ve başkalarının eleştirileri ile başa çıkabilmesine yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
2. "Narcissism and well-being: A longitudinal perspective" (Kurtz, Jean, 2008) : Bu araştırmada, sağlıklı narsizmin bireyin iyi olma hali ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Yazarlar, sağlıklı narsizmin kişinin kendine güveni, motivasyonu ve başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmasına katkı sağlayabileceğini öne sürmektedirler.
3. "Healthy narcissism, social inclusion, and aggression" (Lockwood, Penelope, Jordan, Christian H, Kunda, Ziva, 2002) : Bu makalede, sağlıklı narsizmin sosyal dâhil olma ve saldırganlık arasındaki ilişkileri incelenmektedir. Yazarlar, sağlıklı narsizmin bireyin sosyal bağlantılarını güçlendirebileceğini ve agresif davranışları azaltabileceğini öne sürmektedirler.
Bu makaleler, narsistik özelliklerin bazı durumlarda sağlıklı bir şekilde ifade edilebileceğini ve kişinin psikolojik iyilik haline katkı sağlayabileceğini öne sürmektedir. Ancak, sağlıklı narsizm ile patolojik narsizm arasındaki ayrım önemlidir ve sağlıklı narsizmi teşvik etmek için gerekli olan dengenin korunması gerekmektedir. Bu, kişinin başkalarını anlaması, empati göstermesi ve ilişkilerde uyum sağlaması gibi faktörleri içerebilir.
Comments